Wieniec dachowy – czym dokładnie jest i jak go wykonać?

Odpowiednie wykonanie wieńca dachowego to niezwykle istotne zadanie każdej ekipy budowlanej. Dobrze zrobiony wieniec zapewni stabilność i trwałość budynku. Na co należy zwrócić uwagę w trakcie jego wykonywania? Jakie są najczęściej popełniane błędy na tym etapie budowy? Dlaczego wykonując ten ważny element, warto stosować się do zaleceń projektanta?

Czym jest wieniec dachowy?

Wieniec dachowy to żelbetowa belka, która wykonana jest na ściance kolankowej. Zapewnia on przenoszenie ciężaru całego dachu na ściany budynku. Na wieniec działają siły rozporowe – to właśnie dlatego jest newralgicznym punktem każdego budynku. Błędy popełnione na tym etapie budowy skutkują poważnymi problemami w trakcie wznoszenia konstrukcji dachu i dalszej eksploatacji budynku.

Prawidłowo wykonany wieniec dachowy powinien łączyć się ze stropem. Takie rozwiązanie pozwoli uzyskać dobrą sztywność i zapobiegnie rozjeżdżaniu się ścian budynku. Połączenie takie wykonuje się przeważnie za pomocą żelbetowych słupów, które scalają strop z wieńcem dachowym. W niektórych przypadkach stosuje się inny wariant połączenia, którym jest kotwienie w ścianach szczytowych. Jest to jednak rozwiązanie gorsze i nie warto go stosować.

Wykonując wieniec dachowy, warto zadbać o odpowiednią wielkość strzemion. Zbyt duże sprawią, że nie zachowamy odpowiedniej otuliny, która w przypadku wieńców dachowych powinna wynosić około 5 cm betonu. Istotny jest również sam wymiar murłaty, która będzie przenosić obciążenie konstrukcji dachowej na wieniec.

Jak wykonać wieniec dachowy?

Już na etapie wykonywania stropu trzeba wypuścić zbrojenie, które umożliwi odpowiednie połączenie go z wieńcem dachowym. Sam wieniec jest przeważnie wykonywany z 4 drutów stalowych o średnicy 12 mm. Połączone są one ze sobą stalowymi strzemionami ustawionymi co około 30-40 cm. Dokładną specyfikację znajdziemy w projekcie każdego domu.

Newralgicznym punktem każdego wieńca (nie tylko dachowego) są naroża. Wiele ekip budowlanych pomimo wytycznych projektantów usilnie próbuje wmówić inwestorom, że wzmacnianie ich nie jest konieczne. To jednak bzdura, z którą należy walczyć. W narożach należy stosować odpowiednie wzmocnienie z drutów stalowych zagiętych w kształcie litery L. Łączenia te powinny zostać zabezpieczone drutem wiązałkowym.

Wykonując wieniec dachowy zgodnie z projektem, mamy pewność, że będzie on w stanie przenieść wszelkie obciążenia z dachu na ściany budynku. Wszelkie odstępstwa od projektu na tym etapie budowy nie są wskazane i mogą powodować liczne problemy w trakcie eksploatacji budynku.

Odpowiednio zaszalowane zbrojenie zalewane jest betonem przemysłowym o klasie przynajmniej B-20, który w trakcie układania należy wibrować. Wieniec ma przeważnie wymiar 25×25 cm jest trochę szerszy niż wymiar murłaty. Może się on jednak nieznacznie różnić w zależności od konkretnego projektu.

Odpowiednia pielęgnacja betonu gwarancją solidności wieńca i stropu

Projekt zgodny z normami budowlanymi i właściwe wykonanie wieńca dachowego to nie wszystko. Mało osób zdaje sobie sprawę, że beton, który stosowany jest do zrobienia wieńca i stropu, należy odpowiednio pielęgnować.

Beton do dojrzewania potrzebuje odpowiedniej temperatury i wody. Zbyt szybkie wysychanie sprawia, że traci on swoje właściwości i nie uzyskuje zamierzonej twardości. To właśnie brak właściwej pielęgnacji betonu sprawia, że strop zaczyna pękać, tracąc przy tym na wytrzymałości. To samo dzieje się z wieńcem dachowym.

Pamiętajmy, by dbać o odpowiednią temperaturę wieńca i stropu. Do osiągnięcia wytrzymałości 5 MPa nie powinien być on narażany na temperatury poniżej 0 i powyżej 70 stopni Celsjusza. Należy zwrócić uwagę, by pielęgnacja betonu była jak najdłuższa. Jednorazowe polanie tak naprawdę niewiele daje, beton powinien być pielęgnowanych przez około 3 tygodnie.

Oczywiście sporo zależy od pogody. Jeśli uda nam się utrafić w ciepłą, mało słoneczną, a jednocześnie wilgotną pogodę to beton dojrzeje i uzyska odpowiednią twardość bez udziału osób trzecich. Jeśli jednak na zewnątrz panować będzie upał, warto poświęcić trochę czasu, by zapewnić mu odpowiednie warunki do dojrzewania.

Pamiętajmy, by nie skupiać się wyłącznie na stropie. Wieniec dachowy to równie ważny element, jak strop. Po to wykonuje się wieniec, by wzmocnić budynek-zła jego jakość może przysporzyć sporych problemów.

Jak połączyć wieniec z murłatą?

Już na etapie wkładania zbrojenia do szalunku należy zastosować odpowiednie kotwy w kształcie litery L. Dzięki nim ekipa od dachu będzie w stanie umocować murłatę. To właśnie odpowiednie mocowanie drewnianej murłaty i betonowego wieńca zapewni właściwe przenoszenie obciążenia z dachu na wieniec i w dalszej kolejności na ściany nośne budynku.

Część ekip ułatwia pracę cieślom i zamiast wkładać kotwy zgodnie z projektem, umieszcza 2-3 sztuki, które mają utrzymać całą przyszłą połać dachu. To kiepskie rozwiązanie, którego należy się wystrzegać jak ognia.

Każdy projektant przed stworzeniem konkretnego projektu musi obliczyć jakie siły będzie generować dany dach. Później przekłada to na papier i dokładnie pokazuje, ile kotew potrzebne będzie, by nasz dach nie powodował zbyt dużego obciążenia na konkretną kotwę.

Niedopuszczalne jest wkładanie szpilek do łączenia wieńca z murłatą po wylaniu betonu. Niestety jest to częsta praktyka na polskich budowach, która nie zapewnia odpowiedniej trwałości. Każda kotwa powinna być umocowana do zbrojenia wieńca za pomocą druta wiązałkowego lub spawu. Niestety nie jest to zbyt często spotykane.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że zbyt gęste kotwienie murłaty również nie jest wskazane. Może się bowiem okazać, że naszpikowana otworami murłata pod wpływem ciężaru zacznie się rozwarstwiać. Tutaj z pomocą mogą przyjść złącza ciesielskie, które rozkładają siłę nacisku krokwiowi na całą murłatę, a nie tylko jej kraniec. Nie bez znaczenia jest również sam wymiar murłaty, który powinien być mniejszy od samego wieńca.

Ważne, by łącznia z krokwią były wykonane w sposób trwały – sprawi to, że nasz domek nie będzie sprawiał problemów w użytkowaniu.

Właściwe zakotwione mocowania murłaty zapewnią maksymalne bezpieczeństwo przed skutkami powstałymi z niewłaściwego przenoszenia ciężaru dachu na wieniec. Jest to bez wątpienia ważny element, który powinno wykonać się z należytą starannością.

Izolacja przeciwwilgociowa na wieńcu – czy warto ją stosować?

Poprawnie wykonany wieniec powinien na górze posiadać izolację przeciwwilgociową. Pozwoli ona oddzielić suche drewno od często wilgotnego betonu, który okresowo mógłby nasączać drewnianą konstrukcję wodą.

Drewno wykorzystywane do wznoszenia więźby dachowej jest co prawda impregnowane, zawilgocenie powoduje jednak pęcznienie drewna i naraża naszą konstrukcję na niewielkie ruchy, które mogą skutkować utratą stabilności.

Izolację taką wykonuje się przeważnie z 2 warstw papy, która układana jest bezpośrednio na wieńcu. Papy tej nie trzeba zgrzewać do wieńca, dociśnie go bowiem belka zwana murłatą i uniemożliwi jej w ten sposób przemieszczanie się.

Taką samą izolację warto podkładać pod wszelkie drewniane elementy konstrukcji dachowej, które stykają się z betonem. Połączenie drewnianych elementów z sobą)np. krokwi z murłatą) nie wymaga żadnej izolacji.

Wieniec dachowy czy krokwie oparte bezpośrednio na stropie?

Zastanawiasz się, czy zawsze wykonuje się wieniec dachowy? W dzisiejszych czasach można powiedzieć, że jest to standard. Nie zawsze tak jednak było. Jeszcze kilkanaście lat temu część elementów więźby dachowej oparte było o wieniec stropowy. To rozwiązanie miało jednak jedną zasadniczą wadę. Bardzo niskie poddasze, które przeznaczone mogło być wyłącznie na strych.

W dzisiejszych czasach, gdy modne stały się domy z poddaszem użytkowym, budowa wieńca dachowego wydaje się koniecznością. Wieniec stropowy to miejsce, gdzie można oprzeć krokwie. Niestety trudno to zrobić w momencie, gdy znajduje się na nim wysoka na 1,5 metra ścianka kolankowa. To właśnie w takim momencie wykonuje się wieniec dachowy, który ma skutecznie połączyć strop i krokwie z murłatą.

Elementem bezpośrednio przenoszącym ciężar konstrukcji dachowej na dół budynku jest murłata. Prawidłowy wymiar murłaty i jej odpowiednie zakotwienie we wieńcu to absolutna podstawa sztuki budowlanej.

Opieranie krokwi o wieniec stropowy to dobra metoda. Z powodzeniem można ją wykorzystać wyłącznie w sytuacji, gdy zrezygnujemy z poddasza użytkowego. Łączenie z krokwią powinno być wykonane z wykorzystaniem złączy ciesielskich, które poprawiają sztywność konstrukcji dachowej i sprawiają, że nasz domek staje się bezpiecznym schronieniem.